Tìm hiểu các loại máy gia công cơ khí phổ biến nhất hiện nay

  1. Máy gia công cơ khí tiện CNC

Trong cơ khí, tiện là phương pháp gia công thông dụng nhất. Số lượng các loại máy gia công cơ khí tiện chiếm từ 25% đến 35% tổng số các loại máy móc gia công cơ khí cắt gọt trong nhà xưởng. Máy tiện CNC là hệ thống máy tiện được điều khiển bằng máy tính, giúp tăng độ chính xác của các thao tác gia công.

Cấu tạo của máy gia công cơ khí tiện CNC

Các hoạt động cắt gọt của máy tiện được thực hiện dựa trên 2 chuyển động chính: chuyển động quay tròn của phôi và chuyển động chạy ngang, dọc của dao tiện. Vì vậy, máy tiện CNC hoạt động dựa theo cơ chế điều khiển 2 chuyển động trên. Chuyển động quay của phôi sẽ tạo ra tốc độ cắt. Chuyển động chạy dao sẽ tạo ra năng xuất gia công và độ bóng bề mặt gia công.

Hiện nay trên thị trường máy tiện để gia công cơ khí thường là 8 loại máy sau:

  • Máy tiện vạn năng:là loại máy tiện ra đời sớm nhất và được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Máy tiện vạn năng được sử dụng để gia công mặt trụ ngoài, côn ngoài, ren vít ngoài, mặt trụ trong, côn trong, ren vít trong, tiện chép ngoài,…
  • Máy tiện tự động và nửa tự động: là loại máy dùng để gia công hàng loạt với khối số lượng lớn.
  • Máy tiện chuyên dụng:được sử dụng để gia công một số chi tiết máy cố định, đòi hỏi độ chính xác cao như tiện bánh xe lửa, tiện hớt lưng,…
  • Máy tiện cụt:là loại máy được ứng dụng khi gia công các chi tiết có đường kính lớn như puly, bánh răng, vô lăng,… và các chi tiết vừa nặng vừa có đường kính lớn như bánh đà, bánh đai,… Máy tiện cụt còn được trang bị thêm mâm cặp rất lớn để hỗ trợ gia công.
  • Máy tiện nhiều dao:là loại máy tiện dùng để gia công các chi tiết phức tạp nhờ vào chuyển động độc lập của nhiều dao cắt khác nhau.
  • Máy tiện ghép hình:là loại máy tiện chỉ có 1 trục đơn khi chuyển động, được thiết kế dùng trong gia công những chi tiết có hình dạng đặc biệt.
  • Máy tiện đứng:có thiết kế đa trục, trục đảo, dao quay, chân đế nhỏ. Máy được ứng dụng trong gia công các chi tiết phức tạp, có độ khó cao.
  • Máy tiện Revolver:là dòng máy được sử dụng trong gia công các chi tiết tròn xoay. Toàn bộ dao cắt của máy được lắp trên 1 bàn dao đặc biệt có phần trục quay đứng hoặc nằm ngang, gọi là đầu dao revolver.

Máy tiện CNC trong gia công cơ khí đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Những thành phẩm được làm ra từ máy tiện CNC phải kể đến là: các loại ren vít, các chi tiết máy có hình trụ tròn, bề mặt phẳng hoặc xoắn ốc. Ngoài ra, máy tiện CNC còn được sử dụng trong chế biến đồ gỗ và gia công kính.

  1. Máy gia công cơ khí cắt CNC

Gia công cắt cũng là một phương pháp gia công quan trọng. Nhất là khi nhu cầu về chi tiết máy và dụng cụ của ngành công nghiệp và chế tạo máy ngày càng gia tăng dẫn đến nhu cầu gia công cơ khí cắt cũng ngày càng lớn.

Máy cắt CNC là máy cắt được điều khiển bởi hệ thống máy tính hiện đại để cắt phôi theo những đường đã được lập trình từ trước. Điểm đặc biệt hơn của máy cắt CNC so với các loại máy cắt thông thường là nó có thể thực hiện những đường cắt trong không gian 3 chiều vô cùng chính xác. Loại máy cắt CNC phổ biến nhất trên thị trường là máy cắt plasma CNC.

Máy cắt plasma CNC hoạt động theo nguyên lý như sau: sản phẩm sẽ được giữ cố định trên bàn máy, lưỡi cắt gắn trên trục chính của máy sẽ di chuyển trên bề mặt để cắt sản phẩm. Máy cắt plasma sử dụng nhiệt độ và tốc độ chuyển động của dòng hồ quang plasma từ đầu cắt để cắt sản phẩm.

Nguyên lý hoạt động của máy cắt plasma CNC & Mỏ plasma và vật cắt

Máy gia công cơ khí cắt CNC được sử dụng để sản xuất các dụng cụ cơ khí, đồ dùng được gia công cơ khí inox, nhôm, thép, tủ điện công nghiệp, máy biến áp, các loại biển báo, biển hiệu, các sản phẩm trang trí nội thất,…

  1. Máy gia công cơ khí khoan CNC

Khoan là một trong những phương pháp gia công cơ khí kim loại, nó được ứng dụng để tạo lỗ trên sản phẩm. Dụng cụ được sử dụng để gia công khoan phổ biến hiện nay là máy khoan CNC. Nhờ vào sự điều khiển của hệ thống máy tính, máy khoan CNC có khả năng khoan lỗ trên sản phẩm một cách chính xác, tỉ mỉ.

Khi gia công cơ khí khoan bằng máy CNC, người kỹ sư cơ khí chỉ cần nhập các lệnh và thiết kế có sẵn vào hệ thống máy tính. Tất cả những thông tin này sẽ được chuyển đổi thành mã nhị phân để máy khoan CNC có thể hiểu và tiến hành khoan lỗ. Sản phẩm cần gia công cơ khí sẽ được cố định trên mâm và trục máy có gắn mũi khoan sẽ di chuyển trên bề mặt sản phẩm để tiến hành khoan lỗ.

Nguyên lý hoạt động của máy khoan CNC

Các loại máy gia công cơ khí khoan được sử dụng phổ biến hiện nay là:

  • Máy khoan đứng:có thể dùng để gia công các lỗ thông hoặc không thông, gia công ren,…
  • Máy khoan bàn:được thiết kế có một bàn nâng đỡ vật liệu gia công.
  • Máy khoan cần:có cấu tạo tương tự như máy khoan bàn nhưng được bổ sung thêm 1 trục nằm ngang để trục khoan chính di chuyển linh động hơn.

Máy khoan CNC thường được sử dụng để sản xuất các chi tiết dạng lỗ như các loại vít và bu lông, nòng các loại súng/pháo, xi lanh thuỷ lực,…

  1. Máy gia công cơ khí phay CNC

Gia công cơ khí máy phay là phương pháp cắt gọt vật liệu có phôi. Máy phay CNC hiện nay hoạt động dựa theo chuyển động dao phay theo 2 cơ chế là: quay tròn và chuyển động tịnh tiến độc lập hoặc kết hợp theo 3 phương.

Chuyển động của dao phay

Hiện nay có 2 loại máy gia công cơ khí phay được sử dụng phổ biến là:

  • Máy phay đứng:có trục chính vuông góc với bàn máy.
  • Máy phay ngang:có trục chính song song với bàn máy.

Cấu tạo và cơ chế hoạt động của máy phay đứng

Cấu tạo và cơ chế hoạt động của máy phay ngang

Máy phay CNC được ứng dụng trong gia công cơ khí các vật dụng làm từ gỗ, chế tạo các chi tiết máy trong công nghiệp như trục, ống lót, bánh đà, cánh quạt,…

  1. Máy gia công cơ khí bào CNC

Phương pháp gia công bào thường được sử dụng trong sản xuất hàng loạt quy mô nhỏ và sản xuất đơn chiếc. Các sản phẩm thích hợp với phương pháp bào thường có hình dáng hẹp và dài.

Máy gia công cơ khí bào CNC có hai chuyển động cơ bản: chuyển động tạo hình chính và chuyển động bước tiến. Chuyển động tạo hình chính của máy là chuyển động tịnh tiến của dao. Chuyển động bước tiến là chuyển động tịnh tiến của bàn máy mang chi tiết gia công.

Các loại máy bào phổ biến hiện nay là:

  • Máy bào ngang: thường được sử dụng khi gia công vật liệu có kích cỡ không quá lớn.
  • Máy bào giường: thường được sử dụng khi gia công vật liệu có kích cỡ lớn.

Cấu tạo cơ bản của máy bào ngang

 

Cấu tạo của máy bào giường

 

Máy bào CNC được sử dụng để gia công mộng trượt đuôi én, rãnh chữ T, bánh răng thẳng, trục then hoa,…

  1. Máy gia công cơ khí chuốt CNC

Gia công chuốt là phương pháp gia công lỗ được sử dụng rộng rãi bên cạnh phương pháp khoan. Ta có thể hiểu đơn giản phương pháp gia công khoan dùng để tạo lỗ trên vật liệu còn phương pháp chuốt dùng để làm rộng lỗ đã có.

Máy chuốt CNC hoạt động dựa vào chuyển động tịnh tiến của dụng cụ cắt (dao chuốt) còn vật liệu gia công được kẹp chặt. Hình dạng lỗ gia công bằng phương pháp chuốt sẽ phụ thuộc vào hình dạng của dao chuốt. Các lỗ gia công chuốt có thể là lỗ tròn, lỗ có rãnh xoắn, then,…

Hiện nay máy chuốt được phân chia ra thành 2 loại phổ biến là máy chuốt đứng và máy chuốt ngang. Máy chuốt CNC được ứng dụng trong ngành sản xuất ô tô (chế tạo bánh răng, hệ thống phanh, rãnh then,…), ngành đóng tàu thuyền (chế tạo bánh lái, cánh quạt), chế tạo một số thành phần của xe đạp, hệ thống tản nhiệt máy tính, dụng cụ cầm tay (cờ lê, ốc vít,…).

  1. Máy gia công cơ khí mài CNC

Mài là công đoạn vô cùng quan trọng, không thể thiếu trong gia công cơ khí. Tất cả những sản phẩm được cắt gọt bằng máy phay, khoan, bào,… đều phải trải qua công đoạn mài.

Để mài phẳng chi tiết, máy mài CNC sử dụng đá mài để lấy đi một lớp vật liệu mỏng trên bề mặt chi tiết. Chi tiết cần gia công sẽ được cố định bằng mâm cặp hoặc ê tô. Đá mài gắn trên bàn xoay sẽ chuyển động xoay trên bề mặt chi tiết để tiến hành gia công mài.

Máy mài hiện nay được chia thành 3 loại:

– Loại máy mài có trục chính nằm ngang với bàn qua lại: có đĩa mài đặt trên trục chính nằm ngang, bề mặt của đĩa ép vào phôi.

– Loại máy mài có trục chính nằm ngang với bàn quay: Đĩa mài đặt trên bàn quay, bề mặt của đĩa cũng được tiếp xúc với phôi.

– Loại máy mài có trục chính nằm đứng với bàn qua lại hoặc bàn quay: có trục chính đứng, mặt bên của đĩa mài tiếp xúc với phôi.

Máy mài CNC được sử dụng để mài mòn, làm nhẵn mịn bề mặt, loại bỏ các chất thừa bám trên bề mặt và mặt và tạo độ bóng bề mặt cho các chi tiết.

Bên cạnh các loại máy đơn lẻ như trên, hiện nay cũng có một loại máy có thể thực hiện tổng hợp tất cả các công đoạn như tiện, cắt, khoan, phay,… Loại máy đó có tên gọi là máy gia công trung tâm.

Như vậy, các loại máy trong gia công cơ khí đều đóng vai trò rất quan trọng trong toàn bộ quá trình thực hiện.